ریشه تاریخی اصطلاح «راجر» در هوانوردی
یکی از شناخته‌شده‌ترین واژه‌های ارتباطی در هوانوردی، اصطلاح «راجر» یا همان «مفهومه» است. این واژه نخستین‌بار در اوایل قرن بیستم و در یگان سیگنال ارتش آمریکا به‌کار رفت. در آن زمان، حرف R در کد مورس مخفف واژه Received به معنای «دریافت شد» بود. با ورود رادیو و کیفیت پایین صدا در ارتباطات اولیه، نیاز به واژه‌ای واضح و دو هجایی برای تأیید پیام احساس شد و «راجر» به‌عنوان معادل دریافت پیام انتخاب شد.
ورود «راجر» به نیروی هوایی و دریایی
در دهه‌های بعد، این اصطلاح به‌طور گسترده در میان نیروهای نظامی آمریکا و سپس نیروی دریایی و نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا رواج یافت. در جریان جنگ جهانی دوم، با همکاری نزدیک آمریکا و بریتانیا، «راجر» وارد فرهنگ ارتباطی متفقین شد و حتی در فیلم‌های هالیوودی درباره نبردهای هوایی شهرت پیدا کرد.
جایگزینی در الفبای آوایی ناتو
پس از جنگ جهانی دوم، استانداردسازی الفبای آوایی آغاز شد. در سال ۱۹۵۶، واژه «راجر» در الفبای ناتو و سازمان بین‌المللی هوانوردی با «رومئو» جایگزین شد. با این حال، خلبانان همچنان از «راجر» استفاده می‌کنند، زیرا این واژه به‌عنوان بخشی از فرهنگ ارتباطی هوانوردی باقی مانده است.
چرا «بله» کافی نبود؟
کلمه «بله» یا Yes تک‌هجایی است و در شرایط نویزی رادیوهای قدیمی به‌راحتی با واژه‌های دیگر اشتباه گرفته می‌شد. در مقابل، «راجر» دو هجایی و واضح بود و امکان خطا در شنیدن را کاهش می‌داد. بنابراین، در ارتباطات هوایی به‌جای «بله» از «راجر» استفاده شد تا پیام بدون ابهام منتقل شود.
معنای دقیق «راجر»
وقتی خلبان می‌گوید «راجر»، معنایش این است: «پیام شما دریافت و درک شد.» این واژه به معنای اجرای دستور نیست، بلکه صرفاً تأیید دریافت پیام است. برای اعلام قصد اجرای دستور، خلبان از اصطلاح Wilco (Will comply) استفاده می‌کند. همچنین در مکالمات هوانوردی، واژه‌های Affirmative برای «بله» و Negative برای «نه» به‌کار می‌روند تا از هرگونه سوء‌تفاهم جلوگیری شود.
اهمیت استانداردسازی زبان هوانوردی
استانداردسازی اصطلاحات هوانوردی اهمیت حیاتی دارد. نمونه بارز آن، فاجعه فرودگاه تنریف در سال ۱۹۷۷ است که به دلیل سوء‌تفاهم ارتباطی میان خلبان و برج مراقبت، دو هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ با یکدیگر برخورد کردند و ۵۸۳ نفر جان باختند. این حادثه نشان داد که استفاده از واژه‌های دقیق و بدون ابهام می‌تواند جان صدها نفر را نجات دهد.
جمع‌بندی
اصطلاح «راجر» در هوانوردی نمادی از تکامل زبان ارتباطی در صنعت هوایی است؛ واژه‌ای که از دوران کد مورس تا امروز باقی مانده و همچنان در مکالمات خلبانان شنیده می‌شود. این واژه یادآور اهمیت وضوح در ارتباطات هوایی است؛ جایی که یک کلمه می‌تواند تفاوت میان امنیت و فاجعه باشد.
مجله خبری و هوانوردی پرتوکارگو
کیان پیروز
من فارغ‌التحصیل رشته مهندسی مکانیک با گرایش طراحی هواپیما هستم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۶ با یک وبلاگ‌نویسی ساده درباره آخرین تکنولوژی‌های صنعت هوانوردی آغاز کردم. بعد از چند سال فعالیت به عنوان نویسنده و تحلیل‌گر در نشریات مختلف، اکنون به عنوان دبیر بخش فناوری و تحلیل در یکی از مجلات معتبر حمل و نقل هوایی مشغول به کار هستم. تلاش من این است که پیچیدگی‌های این صنعت را به زبانی ساده و جذاب برای مخاطبان بیان کنم.