دوره ۱۲ ساعته «کنترل و پیشگیری از بیماری‌های واگیردار در اماکن فرودگاهی» به‌منظور افزایش آمادگی و ارتقای توانمندی کارکنان تسهیلات فرودگاهی با حضور ۶۸ نفر در سه گروه آموزشی برگزار شد. این برنامه آموزشی فراتر از یک کلاس نظری بود و تلاش داشت بین دانش بهداشتی و الزامات عملیاتی فرودگاهی پیوندی کاربردی برقرار کند.
ضرورت برگزاری دوره و زمینه عملیاتی آن
فضای فرودگاهی به‌دلیل میزان بالای تردد بین‌المللی و تجمع مسافران، محل بالقوه‌ای برای انتشار عوامل بیماری‌زا است. هدف دوره، کاهش ریسک شیوع از طریق شناخت راه‌های انتقال، روش‌های غربالگری اولیه، مدیریت مسافر مشکوک و تضمین تداوم عملیات فرودگاهی در شرایط بحرانی اعلام شد. تمرکز بر ایجاد سازوکارهایی بود که هم سلامت عمومی را تأمین کنند و هم اختلال جدی در ترافیک هوایی ایجاد نکنند.
محتوای آموزشی و عناصر کلیدی برنامه
دوره شامل مباحث زیر بود که در قالب سخنرانی‌های کوتاه، کارگاه‌های عملی و سناریوسازی ارائه شد:
- شناسایی و مسیرهای انتقال بیماری‌های واگیردار در محیط فرودگاه؛
- روش‌های ضدعفونی سطوح و تجهیزات حساس، و پروتکل‌های مدیریت پسماندهای عفونی؛
- فرایندهای قرنطینه موقت، نحوه برخورد با مسافر مشکوک و هماهنگی با مراکز بهداشتی و مرزبانی؛
- نحوه اطلاع‌رسانی و آموزش مسافران بدون ایجاد هراس و ضرورت حفاظت از سلامت کارکنان.
آموزش عملی و شبیه‌سازی سناریوها
یکی از نقاط قوت دوره، برگزاری شبیه‌سازی موقعیت‌های واقعی بود؛ از جمله سناریوی یک مسافر دارای علائم تب و تنفسی که در نقطه پذیرش شناسایی می‌شد و فرایندهای هدایت، انتقال به فضای قرنطینه و اطلاع‌رسانی به تیم‌های بهداشتی و انتظامی اجرا شد. این تمرین‌ها به پرسنل امکان داد تا نقش‌ها و مسئولیت‌های خود را در موقعیت واقعی تجربه و نقاط ضعف روندها را شناسایی کنند.
تأکید بر هماهنگی بین‌بخشی و شبکه اطلاع‌رسانی
دوره بر اهمیت هماهنگی میان واحدهای فرودگاه، مراکز درمانی، سازمان‌های مرزبانی و نهادهای بهداشتی محلی تأکید کرد. ایجاد کانال‌های ارتباطی سریع، فرم‌های استاندارد گزارش‌دهی و پروتکل‌های تصمیم‌گیری مشترک به‌عنوان ارکان کاهش زمان واکنش معرفی شدند تا هنگام بروز واقعه، تصمیمات هماهنگ و اجرایی اتخاذ شود.
حفاظت از کارکنان به‌عنوان اولویت
یکی از موضوعات محوری این دوره، حفاظت نیروی انسانی بود؛ آموزش استفاده صحیح از تجهیزات حفاظت فردی، برنامه‌های واکسیناسیون در سطح کارکنان فرودگاهی، و طراحی شیفت‌ها به‌نحوی که خستگی و خطر تماس کاهش یابد، به‌عنوان راهکارهایی برای حفظ نیروی کار ضروری مطرح شد.
پیامدهای مورد انتظار و پیشنهادات اجرایی
اجرای دوره‌های متمرکز و تکرارشونده می‌تواند موجب کاهش زمان واکنش، افزایش اعتماد مسافران و کارکنان و کاهش احتمال اختلال طولانی‌مدت در عملیات فرودگاهی شود. پیشنهادهای عملی شامل تدوین دستورالعمل‌های ملی مختص فرودگاه‌ها، راه‌اندازی تیم واکنش سریع بهداشتی و تجهیز نقاط حساس به کیت‌های تشخیصی سریع بود.
این دوره نشان داد که آمادگی فرودگاهی در برابر تهدیدات سلامت عمومی تنها ترکیبی از دانش پزشکی و تصمیم‌گیری عملیاتی است؛ سرمایه‌گذاری در آموزش و هماهنگی بین‌بخشی می‌تواند امنیت سفر را در کنار حفاظت از سلامت عمومی تضمین کند.
مجله خبری و هوانوردی پرتو کارگو
کیان پیروز
من فارغ‌التحصیل رشته مهندسی مکانیک با گرایش طراحی هواپیما هستم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۶ با یک وبلاگ‌نویسی ساده درباره آخرین تکنولوژی‌های صنعت هوانوردی آغاز کردم. بعد از چند سال فعالیت به عنوان نویسنده و تحلیل‌گر در نشریات مختلف، اکنون به عنوان دبیر بخش فناوری و تحلیل در یکی از مجلات معتبر حمل و نقل هوایی مشغول به کار هستم. تلاش من این است که پیچیدگی‌های این صنعت را به زبانی ساده و جذاب برای مخاطبان بیان کنم.